Wyrok NSA sygn. III FSK 4179/21
W dniu 4 października 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygn. III FSK 4179/21 odniósł w przedmiocie, czy przepisy Rozdziału 11a w Dziale III O.p. dotyczące tzw. schematów podatkowych, mogą być objęte zakresem postępowania interpretacyjnego?
Stan faktyczny
Spółka zwróciła się do organu interpretacyjnego (Dyrektora KIS) z pytaniem, czy przy wniesieniu przez wspólnika do spółki aportu w zamian za udział / udziały w jej podwyższonym kapitale zakładowym, powstanie po stronie spółki podlegający zaraportowaniu schemat podatkowy.
Postanowieniem Dyrektor KIS odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji. Zdaniem organu, nie jest on uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej, gdyż zagadnienie przedstawione we wniosku nie dotyczy interpretacji przepisów prawa materialnego.
Stanowisko WSA
Sąd I instancji nie zgodził się ze stanowiskiem organu. Zdaniem WSA, organ bezpodstawnie uznał, że przedmiotem interpretacji mogą być wyłącznie przepisy prawa materialnego dotyczące bezpośrednio powstania zobowiązania podatkowego lub wysokości zobowiązania podatkowego. Sąd stwierdził, że art. 86a § 1 pkt 6 (ogólna cecha rozpoznawcza) i art. 86j § 1 o.p (przekazanie szefowi KAS MDR). stanowią przepisy prawa podatkowego. Są to bowiem przepisy ustawy podatkowej, pozostające poza kategoriami wyłączonymi tej ustawy. Skargę kasacyjną od wyroku sądu pierwszej instancji wniósł organ.
Stanowisko NSA
Przesłankami wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania są: wniesienie żądania przez osobę niebędącą stroną oraz inne przyczyny. W niniejszej sprawie kwestionowana jest przesłanka “przedmiotowa”, czyli sytuacja, gdy wszczęciu postępowania podatkowego stoją na przeszkodzie przepisy prawa, których interpretacja uniemożliwia prowadzenie tego postępowania i rozpatrzenie treści żądania w sposób merytoryczny. Należy zauważyć, że czym innym jest brak przepisu stanowiącego materialnoprawną podstawę do wydania decyzji, a czym innym jest zaistnienie negatywnej przesłanki określonej w przepisie prawa materialnego, która uniemożliwia uwzględnienie żądania.
Przepisy dotyczące tzw. schematów podatkowych nie mają jednolitego charakteru, wśród których można wskazać zarówno przepisy materialne, jak i procesowe. Niemniej, w zakresie objętym pytaniem interpretacyjnym, tj. zwłaszcza w odniesieniu do obowiązku złożenia informacji o schemacie podatkowym, przepisy te należy uznać za regulacje materialnoprawne. Stąd też, regulacje te mogą być przedmiotem wykładni dokonywanej w drodze interpretacji indywidualnej.
Istotnym jest, że przepisy art. 86f § 1 pkt 4-8 o.p. dotyczące treści informacji o schemacie podatkowym, konstytuują określone obowiązki o charakterze analitycznym, a art. 86b do art. 86e o.p. – mają cel informacyjny. Regulacje dotyczące raportowania schematów podatkowych, zasadnie zostały odniesione przez WSA, do obowiązków ewidencyjnych / informacyjnych, pełniąc w istocie funkcję zbliżoną do informacji składanych w formie zeznań i deklaracji podatkowych. W ocenie NSA są to tzw. instrumentalne powinności podatkowe, które służą prawidłowemu wykonaniu zobowiązania podatkowego.
Należy też podzielić argumenty natury językowej, celowościowej i systemowej, przywołane w wyroku NSA z 28 stycznia 2021 r., I FSK 1703/20. Mianowicie, ustawodawca nie przewidział wyraźnego wykluczenia możliwości wydania interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązków dotyczących raportowania schematów podatkowych. Nie sposób także pominąć, że niewywiązanie się z obowiązku raportowania schematów podatkowych jest penalizowane – art. 80f KKS
Wobec powyższego nie można zgodzić się z organem, że przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być tylko takie przepisy prawa materialnego, które odnoszą się bezpośrednio do zobowiązania podatkowego, albowiem tylko wówczas wnioskodawca jest objęty ochroną wynikającą z interpretacji.
Reasumując, przedmiotem interpretacji, spełniającej funkcję ochronną, mogą być przepisy odnoszące się do raportowania schematów podatkowych. W tym stanie rzeczy NSA oddalił skargę kasacyjną.
Autor: Marta Kiryczuk – Konsultant podatkowy
